Joe Biden maakt nog steeds de grootste kans om als Democraat Donald Trump te verslaan bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen dit najaar. Dat stelt historicus Alan Lichtman, die een voorspellend model ontwierp dat de uitslag van negen van de laatste tien Amerikaanse verkiezingen goed inschatte.

Na het voor Biden desastreus verlopen verkiezingsdebat tegen Trump van 27 juni, ontving de president allerlei oproepen van kiezers, donateurs en Democraten uit het Congres om uit de verkiezingsrace te stappen.

Op die manier zou de Democratische Partij met een andere presidentskandidaat op de proppen kunnen komen. Enkele namen die als potentiële vervangers kwamen bovendrijven, zijn die van gouverneur Gretchen Whitmer uit Michigan en de Californische gouverneur Gavin Newsom.

Vicepresident Kamala Harris lijkt de beste papieren te hebben om Biden te vervangen. Ze kan onder meer relatief eenvoudig aanspraak maken op de verkiezingskas van Biden. Ook geniet ze de nodige steun binnen de partij.

Keuze voor Harris is niet slim, aldus expert

Toch is een keuze voor Harris geen winnende strategie, betoogt historicus Lichtman tegenover de Amerikaanse zakenkrant The Wall Street Journal. Lichtman aan de American University in Washington en heeft zich gespecialiseerd in Amerikaanse presidenten.

Harris zal de Democraten geen voordeel brengen, concludeert Lichtman op basis van zijn beroemde verkiezingsmodel 'Keys to the White House'. Dit model gaat uit van dertien vragen die je eenvoudig met 'waar' of 'onwaar' kunt beantwoorden. Als het antwoord op zes of meer van de dertien vragen 'onwaar' is, zal de regerende partij verliezen. Vertaald naar de huidige situatie: dan verliezen de Democraten.

Met Biden als kandidaat kunnen de Democraten tot dusver zeven van de dertien vragen met 'waar' beantwoorden, beargumenteert Lichtman. Zo is Biden de zittende president, er is geen serieuze voorverkiezing geweest, geen economische recessie gedurende de verkiezingen en geen groot schandaal rondom de president.

Er is daarnaast er sprake van grote politieke veranderingen, heeft Biden heeft een weinig geliefde tegenstander en is de economie van de VS op de lange termijn nog sterk.

Als de Democraten Harris op het zadel hijsen, verliezen zij twee van 'sleutels' uit het model van Lichtman: de kandidaat van de Democraten is dan niet meer de zittende president en het is ook niet zo dat er geen voorverkiezing zal hebben plaatsgevonden.

"Als Biden opzij stapt, verliezen ze logischerwijs [de factor van] de zittende president", zegt Lichtman tegen the Wall Street Journal. "En het is nog niet een uitgemaakte zaak dat er geen interne strijd zal ontstaan."

Meer kans met Harris als tijdelijke president

De enige manier waarop Harris dezelfde puntenscore als Biden kan krijgen, is volgens Lichtman als Biden nu aftreedt als president en de sleutels van het Witte Huis aan zijn vicepresident overhandigt.

Harris wordt dan de zittende president en Biden kan zijn gedelegeerden overhevelen naar de vicepresident om een voorverkiezing te voorkomen.

Lichtman voorspelt verkiezingsuitslagen vrijwel altijd correct sinds 1984, toen Ronald Raegan de verkiezingen won van zijn Democratische uitdagen Walter Mondale. De enige keer dat Lichtman ernaast zat was in het jaar 2000, toen hij voorspelde dat Al Gore president zou worden. Wel is de historicus zelf van mening dat hij correct heeft voorspeld dat Gore de meeste stemmen kreeg. In het districtenstelsel van de VS win je daar alleen niet automatisch de verkiezingen mee.

In 2021 sprak Lichtman nog tegen krant The Miami Herald de verwachting uit dat Trump in 2024 geen succesvolle politieke comeback zou maken. Hij wees hierbij op enkele mislukte zakelijke avonturen en de financiële problemen van Trump, maar ook op het feit dat Trump niet de zittende president is.

LEES OOK: Biden twijfelt aan zijn kansen om de presidentsverkiezingen te winnen, zegt bondgenoot van de Amerikaanse president